Kolano jest największym i najbardziej złożonym stawem w ciele człowieka. Jest to również z tego powodu staw najczęściej ulegający uszkodzeniom oraz narażony na zwyrodnienia.
Do powszechnie występujących problemów dotykających kolana należą m.in.:

• Choroba zwyrodnieniowa stawów,
• Uszkodzenia więzadeł,
• Uszkodzenia i torbiele łąkotki,
• Choroby nowotworowe i zapalne
• Zmiany zwyrodnieniowe związane ze starszym wiekiem pacjenta,
• Urazy mechaniczne i przeciążenia, będące wynikiem wypadków i kontuzji sportowych,
• Następstwa wcześniejszego nieprawidłowego lub nieskutecznego leczenia zachowawczego lub operacyjnego.

Niezależnie, czy mamy do czynienia z nagłym urazem, czy też wieloletnio postępującym zwyrodnieniem, dla prawidłowej oceny stanu kolana niezbędna jest prawidłowa diagnostyka.

Obejmuje ona przede wszystkim bezpośrednią ocenę wyglądu, ruchomości i bolesności stawu. Uzupełniona jest badaniami obrazowymi takimi jak RTG, pozwalającym ocenić stan kości, rezonansem magnetyczny, obrazującym stan wszystkich tkanek czy USG, dającym wgląd w stan tkanek miękkich stawu.  Podstawowym badaniom może towarzyszyć dodatkowa diagnostyka, zróżnicowana w zależności od specyficznych potrzeb, wieku i typu dolegliwości.

Leczenie kolana również uzależnione jest od powyższych czynników. Inaczej leczeni są sportowcy po urazach, inaczej osoby młode, u których procesy wzrostu nie zostały jeszcze zakończone, inaczej zaś osoby starsze, cierpiące z powodu zmian zwyrodnieniowych. Każdej z tych grup pacjentów ortopedia ma dzisiaj do zaoferowania nowoczesne i bezpieczne metody leczenia.

W przypadku niektórych schorzeń zanim dojdzie do leczenia operacyjnego, pacjentom zalecane jest wdrożenie innowacyjnego leczenia zachowawczego. 

W chorobie zwyrodnieniowej znajdują zastosowanie rozwiązania, będące zdobyczami ortobiologii: ostrzykiwanie kwasem hialuronowym, terapia komórkami macierzystymi oraz sterydowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne. Osocze i fibryna bogatopłytkowe stosowane są zaś w przypadku wczesnych zmian zwyrodnieniowych oraz wielu urazów, kontuzji, zapaleń, zaburzeń zrostu i trudno gojących się ran.  Dzięki tym innowacjom możliwe jest stymulowanie organizmu do procesu gojenia tkanek.

Zdarza się jednak, że w związku z rozległością urazu czy charakteru deformacji leczenie zachowawcze nie jest wystarczające. Albo nie jest ono możliwe i zalecane w przypadku danego pacjenta, albo już po wdrożeniu nie przynosi odpowiednich rezultatów. Wówczas konieczne jest przeprowadzenie nowoczesnego leczenia operacyjnego. Kiedy ma to miejsce?

Leczenie operacyjne wdrażane jest m.in. po urazach, w przypadku zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych i reumatycznych czy bólów przeciążeniowych. 

Nowoczesne techniki operacyjne pozwalają na zachowanie lub rekonstrukcję struktur i zależności w kolanie oraz zachowanie lub odtworzenie jego funkcji. Wszystko to odbywa się w bezpieczny i mało inwazyjny sposób, umożliwiający szybki powrót do aktywności oraz ograniczający ewentualne powikłania.

Prawidłowe i wcześnie wdrożone postępowanie operacyjne jest niezwykle istotne zwłaszcza w przypadku urazów.  Stosowane typowo, pobieżne i zachowawcze postępowanie pourazowe może prowadzić do utrwalenia powstałej w czasie urazu nieprawidłowości.  

Na czym  polegają problematyczne konsekwencje doraźnego postępowania w przypadku urazów? W typowych przypadkach pacjenci po urazach na oddziałach ratunkowych mają wykonywane prześwietlenie RTG lub punkcję kolana. Kolano zostaje zabezpieczone łuską lub tutorem gipsowym.  Następująca po urazie rehabilitacja i zalecenia ograniczają się często do podstawowych praktyk. Jednocześnie bywa, że pacjent nie zostaje odpowiednio uświadomiony co do wagi konsekwentnego, profesjonalnego dalszego leczenia i rehabilitacji.

Zazwyczaj nie jest to niestety postępowanie wystarczające. Dla prawidłowej oceny urazu konieczna jest dokładna ocena zakresów ruchu, dolegliwości bólowych, sprawdzenie stabilności kolana. Bezpośrednio po urazie niezbędne jest unieruchomienie i oszczędzanie stawu kolanowego oraz leczenie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i przeciwzakrzepowe.

W przygotowaniu pacjenta do dalszego postępowania leczniczego pomocna jest dokładna diagnostyka, wykraczająca poza samo prześwietlenie RTG. Dla uzyskania pełnego obrazu uszkodzenia niezbędne jest kompleksowe ocenienie stanu więzadeł, łąkotki, chrząstki i fałdów maziowych. Dlatego też po poważnych urazach rekomendowane jest wykonanie rezonansu magnetycznego. Jego wynik zazwyczaj kwalifikuje pacjenta do przeprowadzenia artroskopii kolana. Jest to procedura niezbędna zwłaszcza w sytuacji, gdy diagnostyka wykazuje pojawienie się pourazowych krwiaków.

Wcześnie wykonana po urazie artroskopia pozwala w mało inwazyjny sposób naprawić pierwotne uszkodzenia, skrócić czas rehabilitacji pacjenta oraz zabezpieczyć kończynę przed możliwymi zwyrodnieniami pourazowymi. Wszystkie procedury wykonywane artroskopowo pozwalają także skutecznie wyeliminować w dłuższej perspektywie dolegliwości bólowe oraz umożliwić bezpieczne zginanie i prostowanie nogi.

Co najważniejsze, artroskopia kolana znajduje zastosowanie nie tylko w przypadku urazów, ale także wszelkiego typu schorzeń i zwyrodnień kolana.

Wśród najczęściej wykonywanych artroskopowo zabiegów kolana znajdują się:

• Naprawa uszkodzeń łąkotki stawowej, 
• Naprawa uszkodzeń lub rozmiękania chrząstki stawowej (chondromalacji),
• Naprawa uszkodzeń więzadeł krzyżowych i ich rekonstrukcja,
• Leczenie zapalenia błony maziowej, fałdów maziowych i martwicy kostno-chrzęstnej,
• Usuwanie ciał obcych i wolnych ciał chrzęstnych lub kostnych,
• Usuwanie zmian zwyrodnieniowych i rekonstrukcje zniszczonej powierzchni stawu,
• Leczenie niestabilności kolana.

Więcej informacji o charakterze i przebiegu artroskopii znajdą Państwo na podstronie.

Niekiedy naprawczy zabieg artroskopowy może okazać się niewystarczający. 

Dzieje się tak w przypadku konieczności resekcji (usunięcia) stawu kolanowego i zastąpienia go implantem – endoprotezą. Powodem wykonania zabiegu jest zużycie lub całkowite zniszczenie chrząstki stawu kolanowego w wyniku urazów, zwyrodnień czy infekcji. W czasie operacji poza usunięciem chorych lub zniszczonych tkanek końce stawowe kości udowej i piszczelowej zostają odpowiednio przygotowane do osadzenia implantu. Alloplastyka może mieć charakter częściowy lub całkowity, kiedy przeprowadzane jest całkowite usunięcie i wymiana stawu kolanowego.

Więcej informacji o charakterze endoprotezoplastyki i przygotowaniu do niej znajdą Państwo na podstronie.